Sesorah

KAWRUH SESORAH

Sampun kawuningan, bilih nindakaken ayahan minangka pranatacara tuwin pamedhar sabda utawi sesorah menika dados punjering kawigatosan. Supados nengsemaken ing samudyanipun, pramila kedah nggatosaken :

1.      Busana (Ageman)

Anggenipun ngadi busana kajumbuhna kaliyan kaperluwanipum, wonten ing adicara menapa ingkang badhe dipunayahi. Umpananipun wonten ing pahargyan panganten, langkung prayogi ngagem busana kejawen jangkep.

2.      Subasita (Trapsila, Tata Krami)

Trapsila ingkang kirang, ugi badhe ngirangi kawibawan, ingkang wasana lajeng dados kirang nengsemaken. Solah bawa sampun ngantos kadamel-kadamel, prayogi ingkang prasaja kemawon, anteng, manteb, nanging boten kaken.

3.      Swara (Vocal, Basa Populer)

Kedaling lesan kedah kagladhi, supados saged langkung cetha kedaling swanten. Pocapan inggih mekaten ugi, kaudia saged mbedak-mbedakaken swantening tembung-tembung ingkang medal kanthi cetha. Kados pundi rindhik rikatipun, mandhap minggahipun, sampun ngantos kesesa, nanging ugi sampun ngantos mglentreh sanget.

4.      Basa Tuwin Sastra

Ngudia  tambahing seserepan ing babagan basa tuwin sastra, jalaran menika mujudaken kabetahan bau tumraping pranatacara saha pamedhar sabda. Basa ingkang kaginakaken kedah miturut tuntunaning sastra ingkang leres. Pamilihan tembung ingkang salajengipun dipunrenco ukara ingkang trep, luwes, sae, wasana, sekeca kapirangaken. Ringkesipun basa ingkang komunikatif inggih menika basa ingkang kedah angengeti :

1)      Sinten ingkang gineman

2)      Sinten ingkang dipunaja gineman

3)      Sinten ingkang dipun ginem

4)      Swasana nalikanipun gineman

5)      Sami mangertosi ingkang dipunginem

Perkawis-perkawis ingkang kedah dipun gatosaken, inggih punika:

Patrap sarira tuwin pasuryan ingkang kedah katindakaken :

1.      Jumeneng kanthi sigrak tuwin jejeg, sikaping suku megar metawis kalih jobin, percaya diri.

2.      Asta ngapurancang, sarira radi ndegeg, janggut kutarik, naming sampun katingal kaku.

3.      Polatan katingal sumeh, naming mboten katingal kadamel-damel.

4.      Mriksani dhumateng para pamirsa nthi trapsila.

5.      Penggalih dipunsarehaken, supados suwanten mboten kepireng ndredheg.

6.      Wiramaning wicara ingkang cetha sarta kajumbuhaken kaliyan kawontenan.

7.      Suwanten mboten perlu sora, ingkang cekapan ananging wijang.

8.      Ngagem basa ingkang alus, ananging mboten perlu basa ingkang muluk-muluk, supados gampil dipunsuraos dening ingkang midhangetaken.

9.      Pangandikan mboten perlu muter-muter, ingkang cekak, ananging saged nyakup punapa-punapa ingkang badhe dipunkajengaken.

Wonten babagan ingkang kedah dipungatosaken ngengingi bab rantamaning sesorah, antawisipun:

1.      Salam Pambuka (manut kapitadosan saha swasanipun)

2.      Purwaka inggih menika ngunjukaken puja-puji marang ngarsanipun Gusti saha atur panuwun marang para rawuh sarta ingkang mbiyantu lampahing adicara

3.      Surasaning basa/isi/wos sesorah, inggih menika underaning bab ingkang dipunwedharaken

4.      Dudutan (simpulan) inggih menika inti sarining wedharan pangajeng-ajeng inggih menika bab-bab kang dipunkajengaken dening ingkang nindakaken sesorah dhumateng ingkang mireng

5.      Wasana inggih menika atur panuwun saha atur nyuwun pangaksami anggenipun nindakaken jejibahan.

JINISING SESORAH

Sesorah utawi pidhato, ugi sinebat medhar sabda inggih menika nglairaken gagasan, pemanggih utawi osiking manah sarana lesan ing sangajenging tiyang kathah.

Jinisipun pidhato utawi sesorah saged kebentenaken dados warni sekawan.

a.      Sesorah kanthi Cara (Model) Apalan

Sesorah cara menika saderengipun sampun damel seratan sesorah lajeng dipunapalaken tembung ngantos ukaranipun presis kaliyan cathetan.

b.      Sesorah kanthi Cara (Model) Naskah utawi Teks

Sesorah cara naskah utawi teks, menika juru pamedhar sabda saestu bekta naskah, teks utawi catetan pidhato lajeng dipun waos sawetahipun, boten dipunapalaken.

c.       Sesorah kanthi Cara (Model) Dadakan utawi Impromtu

Sesorah cara dadakan, menika cara pidhato boten kanyana-nyana saderengipun menawi badhe dipunaturi sesorah utawi ndadak ing adicara menika lajeng dipunaturi sesorah.

d.      Sesorah kanthi Cara (Model) Eksemporan

Sesorah cara menika kanthi cara juru pamedhar sabda ngasta utawi damel cathetan alit minangka gaman utawi pangemut-emut urutaning ingkang bahde dipun ngendikakaken.

NULIS SESORAH

Wedharing pangandikan, iku bisa digawe dawa lan ringkes. Semono uga ing bab kang digunakake, bisa nggunakake basa kang prasaja (biyasa) utawa basa kang rinengga (endah). Kabeh mau gumantung swasane, ana ing upacara apa, sapa kang midhangetake, lan kapan wektune.

Bakune wedharing pangandikan kudu urut-runtut (sistematis), cetha pilah-pilahane, lan isine pangandikan kudu jumbuh karo ayahane. Babaring pangandikan iku bisa kaperang dadi telung perkara, inggih punika:

1.      Perangan purwaka, ngemot:

a.      Uluk salam utawa salam pambuka

b.      Pakurmatan marang tamu

c.       Puji syukur marang Gusti Kang Maha Agung

d.      Ngaturake ayahan utawa jejibahane

2.      Perangan isi/wigati/inti, ngemot: (umpamane wakil panitiya, wakil kang kagungan khajat, lsp.)

a.      Ngaturake sugeng rawuh lan matur nuwun rawuhe tamu.

b.      Ngaturake ujuding gati/khajate (khajate apa, kapan kalaksanane, para tamu disuwun apa).

c.       Ngaturake agungin panuwun awit pambiyantune para mudha, masyarakat, lan sumbang sih saking para tamu. Ora bisa atur piwales mugi Gusti ingkang males.

d.      Nyuwunake pangapunten awit sedaya kekirangan lan kaluputane minangka panitya.

e.      Saupama ana pejabat bisa disuwuni tanggap sabda mula.

3.      Perangan panutup, ngemot:

a.      Para tamu kasuwun nerusake anggone lelenggahan nganti purna (rampung).

b.      Nyuwun pangapunten kaluputane pribadhi.

c.       Salam panutup.

Tuladha Sesorah

Contoh Sesorah Bahasa Jawa Pengetan Dinten Proklamasi 17 Agustus

http://www.sesorah.com/2015/04/contoh-sesorah-bahasa-jawa-pengetan-dinten-proklamasi-17-agustus.html

Pembukaan

Assalamu’alaikum wr. Wb.
Salam kasugengan sarta karaharjan mugi tansah kajiwa kasarira dhumateng kula sedaya aamii.

Para sesepuh pinisepuh ingkang kinabekten;

Bapak kepala dusun ingkang satuhu kinurmatan;

Bapak-bapak kepala rukun warga lan rukun tetangga ingkang kula hurmati;

Sanggyaning warga dusun Bringin ingkang tansah bagya mulya.

Nuwun, sumanga langkung rumiyen tansah sedaya kraos lan rumaos bilih kula sedaya titah limrah ingkang tansah kapurba lan kawisesa dening Pangeran Dzat Ingkang Maha Kuwaos, pramila namung dumateng Panjenenganipun kita sedaya tansah ngaturaken puji syukur inggih awit kemirahan-Ipun, kula sedaya saget makempal wonten ing papan punika saperlu mengeti dinten ingkang ageng, nun injeh dinten lahiripun bangsa Indonesia.

Isi pidato bahasa jawa panitia peringatan kemerdekaan Indonesia

Ing saklajenganipun, minangkani sedherek panitia peringatan hari kemerdekaan Indonesia 17 agustus 2015 menika keparinga kula matur wonten ngarsa panjenengan sami, ananging sakderengipun kula matur, hambok bilih wonten atur kula samangkih kathah kekirangan saha atur ingkang kirang trapsila saestu kula nyuwun agunging samodra pangaksami.

Sanggayaning brayat agung pedukuhan Bringin, kecamatan Srumbung, kabupaten Magelang ingkang winantu bagya mulya. Kula sedaya sinaosa mboten nyumerepi piyambak labuh lebetipun para pahlawan anggenipun sami berjuang ngetohaken jiwa lan raga kangge mujudtaken kamardhikan negara Indonesia. Ananging saking crita ingkang kamireng saking pinisepuh utawi saking buku-buku waosan sejarah, saestu sedaya pengorbanan para pahlawan kagem bangsa Indonesia menika mboten alit lan sedayanipun saestu tulus ikhlas mboten wonten raos melik menapa kemawon.

Pramila saking menika, mugi kula sedaya saged mendhet satunggaling tuladha saking perjuangan para pahlawan kamardikan Indonesia. Mugi menapa ingkang dados cita-cita saha tujuan para pahlawan sagedto kula panjenengan sami gayuh, nun injeh katentreman lan kebebasan ingkang ateghes bebas kagem nemtoake nasib bangsa Indonesia.

Sagung para warga ingkang bagya mulya, tugas kita kagem berjoang mboten namung berjuang nglawan penjajah kemawon, lakung-langkung wonten wekdal menika, perjoangan tasih dibetahaken kagem nglawan kebodhoan, kasangsaraning masyarakat, ugi marang kamlaratan. Mila saking menika kanthi pengetan dinten kamardekan Republik Indonesia kaping 70 tahun 2015 monggo sami cancut tali wanda, gumregut temandang karya, sepi ing pamrih, rame ing gawe anggenepin gesang wonten ing masyarakat.

Penutup pidato bahasa jawa pengetan kemerdekaan RI

Mekaten dudutan ingkang saged kula aturaken, mugia kenging kagem panglimbang saha paniting sawetawis muriha kamajenganing nusa lan bangsa. Wonten kasar saha klentuning atur, saestu kula namung tansah nyeyadhong sihing pangaksama.
Wa bilahit taufiq wal hidayah.
Wassalamu’alaikum Wr. Wb.